تا حالا به کلمه ی امتحان دقت کردید؟ امتحان با محنت هم خانواده ست. محنت هم که یعنی سختی و دوشواری و مشقت و اینجور چیزا. اصلاً امتحان یعنی در سختی افتادن. امتحانی که آسون و آبکی باشه امتحان نیست.
من به شخصه معتقدم که:
همه ی امتحان ها سخت هستن و همه ی سختی یه جور امتحان.
حالا که اینجوری به ما بگید سخت ترین امتحانی که تا حالا پشت سر گذاشتید، چی بوده؟!
خدا می گه لباس خوب بپوش. تا هم زیبا بشی. هم از سرما و گرما حفظ بشی. هم احساس راحتی کنی. این یعنی استفاده از نعمت. استفاده از نعمت حروم نیست.
ولی خودنمایی با همون لباس، فخر فروشی با مارک و طرح همون لباس، دیگه اسمش استفاده نیست. اسمش سوء استفاده ست. سوء استفاده از نعمت ها ممنوعه.
بعد از شنیدن توصیف قیامت، بر خودشون حرام کردن.
خواب و خوراک و باقی شیرینی ها و لذت های این دنیا رو. گفتن: دیگه شبا نمی خوابیم. دیگه لباس خوب نمی پوشیم و غذای خوب نمی خوریم.
حتی با شریک زندگی شون قطع رابطه کردن.
خبر کارشون رسید به پیامبر. صداشون زد. فرمود که این کار، کار دستی نیست. منی که پیامبر خدا هستم، اینطور زندگی نمی کنم. خیلی زود، آیه های قرآن هم حرف رسول خدا رو تایید کردن.
آیه هایی که می گفت: ای اهل ایمان! چیزی که خدا براتون حلال کرده رو، خودتون برای خودتون حرام نکنید!
همه ی نعمت ها و زینت های این دنیا، برای انسان آفریده شده. خدا، این نعمت ها رو آفریده برای استفاده بردن بنده هاش. برای اونایی که بهش ایمان دارن و بندگی شُ می کنن.
اگه آدم های بی خدا هم نعمت و امکاناتی دارن، از صدقه سر اهل ایمانه.
نفس بهره مندی و لذت بردن از نعمت ها و زینت های دنیا، چیز بدی نیست. خدا هم اونُ نهی نکرده. مهم راهیه که برای رسیدن به این چیزها طی می شه. هر راهی برای رسیدن به قدرت و ثروت و لذت، مجاز نیست.
بیاین به این سوال فکر کنیم که من و شما باید مراقب کیا باشیم؟
اجازه بدید قبل از هر چیزی این سؤال رو از خود خدا بپرسیم و سراغ جواب رو از آیه های قرآن بگیریم.
جای اونایی که رفیق این آیه ها نیستن خالی ، ولی آیه ای هست که می گه:
یا ایها الذین آمنوا !
تا اینجاش که مشخصه...
از هر کی معنیش رو بپرسی می گه: ای کسانی که ایمان آورده اید.
مهم معنی قسمت دومشه که فرموده: «عَلَیکُم اَنفُسُکُم»
این قسمت دوم ، دو تا کلمه ساده بیشتر نیست...
معنی رسمی و ادبی و خشک و خالیش هم می شه: «بر شما باد، خودتان را...»
یعنی چی؟
یعنی اول از همه به فکر مراقبت از خودتون باشید.
بازم ساده تر بگم؟
ساده ترش می شه اینکه هر کسی اول از همه مراقب گلیم خودش باشه و اون رو از آب بیرون بکشه ....
پس اول، خودمون!
اول از همه باید مراقب خودمون باشیم.
عاقلانه هم هست.
چون توی این وضعیت در هم بر هم دنیا، مهم نجات پیدا کردنه.
کسی هم که نتونه خودش رو نجات بده، چه جوری می خواد نجات غریق بقیه بشه...
اتفاقاً توی کلاس های هلال احمر و امداد و نجات هم به امداد گر ها همینُ یاد می دن. بهشون می گن: اولین وظیفه ی هر امدادگری اینه که خودش دچار سانحه نشه.
پس اول خودمون و بعد بقیه.
حالا این بقیه هم حساب و کتاب داره.
حساب و کتابش رو هم کتاب خدا مشخص کرده.
اونجایی که فرموده: «اَنفُسَکُم و اَهلیکُم»
بازم یه عبارت دو کلمه ای که معنیش می شه: «خودتون و اهلتون»
این اهلتون، یعنی خونواده تون . یعنی هر کسی قبل از بقیه باید مراقب اهل خونواده و نزدیکان خودش باشه...
پدر مراقب پسر و پسر مراقب داداش کوچیک تر ...
خواهر مراقب خواهر و مادر مراقب هر دوشون.
سؤال!
وقتی خوبِ خوب مراقب خودمون و خونواده مون بودیم، نوبت مراقبت از کی می رسه؟
جواب!
هر کی نزدیک تر، با استحقاق تر...
اول دوست درجه یک، بعد دوست درجه دو، بعد دوست ِ دوست، بعد هم دوستِ دوستِ دوست.
اول همسایه دیوار به دیوار، بعد همسایه همسایه، بعد هم همسایه سر کوچه...
اول فامیل نزدیک، بعد فامیل میونه، بعد آشنای دور ...
این وسط مهم اینه که بدونیم سلسله و زنجیر این مراقبت ها هیچ وقت تموم نمی شه، اما با این وجود وظیفه ما نسبت به خودمون و آدم های نزدیکمون سنگین تر از مسئولیت ما نسبت به آدمای دور تره...
نمی دونم تا حالا خط های تولید کارخونه رو دیدین یا نه؟
هر خط تولیدی یه تسمه نقاله داره که قطعات روی اون سوار هستن و یکی یکی جلو میان...
اگه آدمی که وظیفه بسته بندی کردن اون قطعات رو داره، شل بجنبه، یا دست از کار بکشه، قطعات همینجور پشت هم تلنبار میشن و کل خط تولید به مشکل بر می خوره...
عمر ما هم بی شباهت به همون تسمه نقاله ی خط تولید نیست ...
خدا، توی سوره انشراح، به پیامبر فرموده:
«فَإذا فَرَغتَ فَانصَب»
یعنی چی؟
یعنی وقتی از یه کار مهمی فارغ شدی، مشغول کار مهم بعدی شو!
کسی که کار امروز خودش رو به فردا می سپاره، ضرر می کنه.
در این شکی نیست و بزرگای ما هم به ما همین رو گفتن ....
حالا اکه اینجوریه و یه امروز و فردا کردن ساده مساوی با ضرره، فکر کنید کسی که کار این ماه خودش رو به ماه بعد و کار امسال رو به سال بعد موکول می کنه باید چه حال و روزی داشته باشه...
فکر کن چند تا حسابدار خبره باید جمع بشن تا ضرر و زیان کسی رو محاسبه کنن که کار بیست و دو سالگی خودش رو به بیست و سه سالگی موکول می کنه.
برای فرار از عواقب اینجور ضرر و زیان ها، باید حواسمون به گردش ایام و گذر سال ها باشه.
اونم خیلی زیاد!
هم هر روز تازه ای که برای ما شروع می شه یه مأموریت ویژه داره، هم مایی که قراره عمری داشته باشیم و اون روزُ به شب برسونیم.
پس اگه مأموریت و کار امروز رو به فردا بندازیم، مأموریت و کار فردا رو کی انجام بدیم؟
کسی که کارهای امروزش رو به فردا موکول می کنه، هم روزهاش رو اسراف می کنه، هم از رودخانه عمر و قافله زمان عقب می مونه.
از قدیم و ندیم گفتن: کار، امروز رو به فردا نیفکن.
چرا؟ چون ما ها که به وجود خدای حکیم ایمان داریم، معتقدیم خدا هیچ مخلوقی رو بی حکمت و عبس و بیهوده نیافریده.
هر مخلوقی با یه مأموریت ویژه با به هستی می ذاره و روز ها هم از این قانون کلی مستثنا نیستن. آخه روز ها هم آفریده و مخلوق خدا هستن....
پس: هر روزی با یه مأموریت ویژه شروع میشه. ماموریت و هدفی که با ماموریت و هدف روزای قبل و بعدش متفاوته...
خدا هیچ دو تا مخلوقی رو شبیه به هم نیافریده.
پس هیچ روزی هم شبیه روزای قبل و بعدش نیست.
ترس از ناشناخته بودن آینده، باعث شده تا توی خیلی از کشورها، رشته ای تأسیس بشه به اسم مطالعات آینده پژوهشی.
این رشته ی مطالعات آینده پژوهشی کارش پیش گویی نیست، کارش پیش بینیه.
پیش گویی، کار نوستر آداموس و اونائیه که از جادو و جمبل سر در میارن.
ولی پیش بینی، از عهده هر کسی که خدا عقل سالم بهش داده بر میاد.
اونایی که روی مطالعات آینده پژوهی کار می کنن، با همون عقل سالمی که خدا بهشون داده، میشنن وضعیت امروز و دیروز رو بررسی می کنن،بعد با یه سری ضرب و تقسیم پیش بینی می کنن که مثلاً تا ده سال دیگه قیمت نفت اینقدره، سوراخ لایه ازن اونقدره، جمعیت این تعداده، دمای کره زمین هم فلان درجه سلسیوسه...
بعد از این پیش بینی ها،نوبت به برنامه ریزی برای آینده می رسه.
آینده ای که دیگه قرار نیست مبهم و ناشناخته و ترسناک باشه...
البته آینده پژوهی و پیش بینی آینده فقط به درد دولت ها و شرکت ها و سازمان های بزرگ نمی خوره.
خود من و شما هم می تونیم واسه زندگی شخصی خودمون دست به آینده پژوهی بزنیم.
مثلاً می تونیم حساب کنیم با این وضعیتی که الآن داریم، دو سال دیگه و ده سال دیگه، احتمالاً کجا هستیم و چه شرایطی رو تجربه می کنیم.
ختم کلام اینکه: آینده ما،هم همین امروز داره ساخته می شه، و هم از همین الآن تا حدود خیلی زیادی قابل پیش بینیه...
