سوره مائده، سوره تاکید بر عهد و پیمان

این روزا، روزای بازگشت پیامبر از حجه الوداع، به مدینه ست.

این روزا، روزای نازل شدن آیه های سوره ی مائده هم هست.

بنا به قولی، تمام آیه های  سوره ی مائده، در جریان حجة الوداع، و در راه بازگشت پیامبر از مکه به مدینه نازل شده.

در حقیقت، خدا داره توی این سوره، ‌آخرین حرف ها و توصیه ها و اتمام حجت های خودش رو نازل می کنه...

یکی از مهم ترین توصیه های این سوره، توصیه به وفاداری نسبت به عهد و میثاق و پیمانه.

*

«اى کسانى که ایمان آورده اید به پیمانها و قراردادها وفا کنید!»

سوره مائده، به عنوان یکی از آخرین سوره هایی که بر پیامبر نازل شد، بعد از «بسم الله» ،‌با همین عبارت مهمه که آغاز میشه...

با توصیه به وفاداری نسبت به پیمان ها!

دارم به این فکر می کنم که چرا  همچین سوره ای باید با همچین عبارتی شروع بشه؟

یه دفعه یاد حادثه مهم غدیر  که در آخرین  ماه های حیات  پیامبر اتفاق افتاد می افتم.

حادثه ای که آیه های اون، در دل سوره مائده قرار دارن و همزمان با نزول آیه های سوره مائده،‌ رخ داد.

*

اون هایی که یه مقدار از زبان  عربی و صرف و نحو مشکلش سر در میارن، خوب می دونن که عقد یعنی پیمان محکم.  جمعش هم میشه عُقود.

حالا اگه همین کلمه عقود، یه الف و لام بیاد سرش، معنیش اینه که همه پیمان ها...

توی آیه اول سوره مائده هم خدا، سر کلمه عقود الف و لام آورده. پس معنیش اینه که آدم مؤمن و مسلمون باید به همه پیمان هایی که بسته وفادار باشه....

چه پیمان هایی توی اون ها طرف حسابش خود خداست. چه پیمان هایی که با یه مومن مسلمون بسته؛  چه پیمان ها و میثاق های اجتماعیش..

آدم مومن مسلمون، حتی سر قول و قرارش با دشمن خودش و خدا هم می مونه و پیمان شکنی نمی کنه....

 

 

خوش قولی چه بدی داشت که یک بار نکردیم؟

بچه که بودم، وقتی دسته گل به آب می دادم،‌ بابام بهم می گفت:

صد بار بدی کردی و دیدی ثمرش را / خوبی چه بدی داشت که یک بار نکردی.

حالا حکایت ماست.

روزی صد بار، روی  قول صد تا کس و ناکس حساب می کنیم. روی صد بار به حرف این و اون دل خوش می شیم.

ولی زورمون میاد یه بار،  به بار برای همیشه، به قول و حرف و وعده های خدا ایمان بیاریم.

زورمون میاد روی قول و قرار خدا حساب ویژه باز کنیم.

کسی می دونه چرا؟!

من ندانستم از اول که تو بی مهر و وفایی

جناب آقای سعدی که هم شیرین بیان بوده، هم استاد سخن،  یه جا گفته:

«عهد نابستن از آن بِه که ببندی و نپایی»

یعنی چی؟

یعنی شمایی که قرار نیست به قول و عهد و پیمانت عمل کنی،‌ الکی قول نده و قرار نذار.

یعنی جنگ اول به از صلح آخر.

الکی به مشتری و زن و بچه و صاحبکار و همکار و همسایه و مردم و ارباب رجوع قول می دی که تا فلان روز فلان کار رو براشون انجام بدی.

ولی خودت خوب می دونی که فلان کار تا فلان روز انجام نشدنیه.

خب قول نده عزیز من!

الکی توقع بی جا درست نکن!  بیکاری مگه؟!

وقتی طرف قول و قرار، خداست

فارغ از قول و قرار هایی که با خودمون و با بقیه می بندیم، یه سری قول و قرار هم داریم که توی اونا طرف حساب آدم، خداست.

توی قرآن، از هر ده تا جایی که کلمه ی «عَهد» اومده، تقریباً نه بارش منظور قول و قراریه که یه طرفش خداست، یه طرفش ما یا باقی بنده هاش.

خیلی جالبه!

خدا بعضی جاها، راجع به بعضی از کارای بنی بشر،   با لحن  گلایه مند  و عتاب آمیزی میگه: «ما با هم همچین قراری نداشتیما!،

ما، قرارمون چیز دیگه ای بود! » 

خدا، توی سی و شش آیه از آیه های کتابش راجع به عهد و قول و قرار صحبت کرده.  مثلاً فرموده:

 زیانکار، اونایی هستن  که قول و قرارشونُ با خدا، ‌بعد از محکم شدنش، زیر پا می ذارن و عهدشونُ می شکنن.

یا به بنی اسرائیل گفته:  به عهدی که با من دارید وفا کنید،‌ تا منم به عهدی که باهاتون دارم وفا کنم.

جای دیگه ای هم فرموده: کیه که بیشتر  و بهتر از من پای قول و قرارش بمونه؟!

خودمونیم ها!  کیه؟!

توی سوره ی توبه، خدا از آدمایی حرف می زنه که وقتِ نداری، یه قولایی به خدا می دن.

قول می دن اگه خدا جیبشونُ پر پول کنه، اهل خیرات و صدقات بشن. ولی ...

ولی  وقتی خدا کاری می کنه که دستشون به دهانشون برسه، بخل میاد سراغشون و یادشون می ره چه قولی به خدا داده بودن!‌

کلاً یکی  از گلایه ها و انتقاد های قرآن نسبت به ما آدما،‌ اینه که قول و قرارمون یادمون می ره.

خوش به حال اونایی که توی روز  آسونی، نذرها و قسم ها و قول و قرارهای روزای سختی، یادشون نمی ره.