بعضی ها خوشبختی رو توی «آرمانشهر های خیالی» و «یوتوپیا» ها و «مدینه های فاضله» جست و جو می کنن ...
شهر هایی که هر جا باشن، مطمئناً روی زمین پیدا نمی شن....
ولی بعضی های دیگه ثابت کردن که روی همین زمین خاکی هم میشه خوشبخت شد.
می شه به جای آرمانشهر، اهل تهران و کاشان و مشهد و شهر های دیگه بود اما روی خوشبختی رو هم دید...
خوش قولی، یه جور سرمایه ست. یه جور سرمایه ی اخلاقی. خیلی از مشاغل هستن که سرمایه ی مادی زیادی لازم ندارن. ولی هیچ شغلی نیست که سرمایه ی اخلاقی لازم نداشته باشه.
مردم، سفارش کارشونُ به آدمی که می دونن بدقوله نمی دن. مردم به آدمی که بدونن وجدان کاری نداره، اعتماد و اطمینان نمی کنن.
خوش حسابی هم یه جور سرمایه ی اخلاقیه.
کیه که دوست داشته باشه با یه آدم بد حساب، بشینه پای میز معامله.
از قدیم و ندیم گفتن: آدم خوش حساب، شریک مال مردمه. مردم سرمایه شونُ می دن دست طرف، می گن باهاش برامون کار کن. چرا؟ چون بهش اعتماد و اطمینان دارن. چون می دونن که طرف، توی زندگیش، برای خودش یه اصولی داره. مثلاً چیزی رو که برای خودش نپسنده، برای بقیه هم نمی پسنده. بنابراین از مال و سرمایه ی مردم همونجوری مراقبت می کنه که از مال و سرمایه ی خودش.
بچه که بودم، وقتی دسته گل به آب می دادم، بابام بهم می گفت:
صد بار بدی کردی و دیدی ثمرش را / خوبی چه بدی داشت که یک بار نکردی.
حالا حکایت ماست.
روزی صد بار، روی قول صد تا کس و ناکس حساب می کنیم. روی صد بار به حرف این و اون دل خوش می شیم.
ولی زورمون میاد یه بار، به بار برای همیشه، به قول و حرف و وعده های خدا ایمان بیاریم.
زورمون میاد روی قول و قرار خدا حساب ویژه باز کنیم.
کسی می دونه چرا؟!
جناب آقای سعدی که هم شیرین بیان بوده، هم استاد سخن، یه جا گفته:
«عهد نابستن از آن بِه که ببندی و نپایی»
یعنی چی؟
یعنی شمایی که قرار نیست به قول و عهد و پیمانت عمل کنی، الکی قول نده و قرار نذار.
یعنی جنگ اول به از صلح آخر.
الکی به مشتری و زن و بچه و صاحبکار و همکار و همسایه و مردم و ارباب رجوع قول می دی که تا فلان روز فلان کار رو براشون انجام بدی.
ولی خودت خوب می دونی که فلان کار تا فلان روز انجام نشدنیه.
خب قول نده عزیز من!
الکی توقع بی جا درست نکن! بیکاری مگه؟!
درسته که اسم قول و قرارهای محکم شده قول مردونه. ولی این معنیش این نیست که به قول و قرار زنونه و دخترونه اعتباری نیست.
اعتبار و ارزش قول و قرار، ربطی به جنسیت و مؤنث و مذکر نداره.
قول و قرار، مستقیماً با انسانیت ماها سر و کار داره.
هر کسی که انسان تر باشه، قول و قرارش هم سفت تر و محکم تره. ولی کسی که از انسانیت بوی چندانی نبرده، روی قول و قرار و عهد و پیمانش هم نمی شه حساب چندانی باز کرد.
همچین کسی، حرفاش حرف نیست.
شمایی که شب خواستگاری جو گیر شده بودی و هزار تا قول نشدنی دادنی که الآن از عهده هیچ کدومش بر نمیای.
همه اون قولای نشدنی، پیش کشت.
ولی یادت باشه قول دادی به دختر مردم که الآن زن شما شده، از گل نازک تر نگی.
این یکی رو دیگه اگه زیرش بزنی، خِعععععلی نامردی!
شمایی که برای اینکه بچه رو از سر خودت باز کنی الکی بهش وعده سر خرمن می دی!
وقتی قول می دی پای قولت باش.
جمعه هفته قبل بهش گفتی هفته بعد می بریش شهر بازی. خب الآن که جمعه هفته بعده ببرش.
موقعی هم که داری وعده سر خرمن می دی، فکر نکن طرفت بچه ست، نمی فهمه، یادش میره.
درسته که بچه ست. ولی بچه آدمیزاده. می فهمه،خوب هم می فهمه. از همین الآن یاد می گیره که می شه قول و قرار گذاشت و بعد زیرش زد.
همین بچه نیم وجبی اگه پس فردا شارلاتان و کلاهبردار نشه، مایه تعجبه.
خوش قولی و عمل به قول و قرار، خودش یه جور سرمایه ست.
کم پیش میاد مردم به روی حرف و وعده کسی که توی قول و قرارش بد سابقه ست، حساب باز کنن.
ولی آدم خوش قول و قرار، قابل اطمینانه و همین اطمینانی که مردم بهش دارن کارش رو راه میندازه.
مردم با آدم خوش قول راحت تر معامله می کنن.
حرفش رو زودت ر باور می کنن. بهش ساده تر نسیه می دن. ازش کمتر وثیقه و ضامن واینجور چیزا می خوان.
همیشه هم دوست دارن باهاش شراکت داشته باشن.
آدم بد قول همچین سرمایه ای نداره.
یعنی تعبیرایی که توی احادیث راجع به آدم بد عهد و بد قول به کار رفته، مو به تن آدم سیخ می کنه.
ما ها، شاید بدقولیامونُ خیلی جدی نگیریم، اما ظاهراً خدا، قضیه رو خیلی جدی می گیره. چند لحظه به مضمون این احادیثی که می خونم دقت کنید:
آنکس که وفای به عهد و پیمان نکند، دین ندارد.
به خدا و روز قیامت ایمان نیاورده کسی که به عهد خود وفا نمی کند.
آنکس که عهد و پیمان را رعایت نکند، به خداوند یقین نیاورده است.
حدیث اول از پیامبرمون بود، دو تا حدیث بعدی از امام اولمون
خدا، مث ما نیست که حرفش یه چیز باشه و عملش یه چیز.
حرف خدا عین عملشه و عملش، عین حرفش.
لعنت خدا هم لعنت زبونی نیست، وقتی خدا کسی رو لعنت کنه، یعنی اونُ از رحمت خودش دور کرده.
همه ی اینا رو گفتم که بگم خدا توی قرآن، فرموده اونایی که پای قولشون نمی مونن، لعنت شده ی منن.
اونجوری که آیه های قران می گن یکی از نتایج و عواقب بدعهدی و بدقولی، سنگ شدن دله.
خدا راجع به بنی اسرائیل فرموده: اینا چون پای قول و قرارشون نمی موندن، دلاشون ُ عین سنگ کردم. از سنگ هم سخت تر و سنگ تر!
دل سنگ شده،نه به رحم میاد، نه می لرزه، نه اهل فکر و تدبر می شه، نه سواد و دانش و حکمت واردش می شه.
دل سنگ شده، نور گیر نداره!
تاریک تاریک تاریک!
خدا، هیچ وقت به خاطر بدقولی کردن و عهد شکنی ما باهاش، متضرر نمی شه.
هیچ وقتم کارش گیر خوش قولی و پایبندی ما به عهد و قرارمون نیست.
ولی مردم چی؟
گاهی وقتا بدقولی های کوچیک ما، باعث وارد اومدن ضررهای بزرگ به بقیه می شه.
ضررهایی که شاید نه ما، نه هیچ کس دیگه نتونه جبرانش کنه...
مراقب
باشیم!
بد قولی کردن با خدا رو شاید بشه یه جوری، یه کاریش کرد.
بالاخره خدا بزرگه، غفوره،رحیمه، کریمه.
وقتی بهش بگیم ببخشید، می بخشه.
ولی مردم چی؟
بد قولی کردن با مردم، اسمش می شه حق الناس.
حق الناس هم از اون چیزائیه که خدا به این سادگی ها از کنارش نمیگذره.
توی حق الناس، غیر از ما و خدا، پای شخص ثالث وسطه.
منظورم همون کسیه که باهاش بدقولی کردیم و باید هر جوری شده از دلش در بیاریم.
