دو روز دیگه نوه دار می شن. هنوز که هنوزه داره شوهرشُ امتحان می کنه. می خواد ببینه سر و گوش شوهرش می جنبه یا نه. با شماره های ناشناس به گوشی آقاشون زنگ می زنه، پشت گوشی فوت می کنه. یاد و خاطره ی خانم مارپل زنده باد. راهش یه همچین رهروانی داره.
یکی نیست بهشون بگه: دیگه از سن و سال شوهر شما گذشته. بنده ی خدا همون بیست سال پیش هم نمی تونست گوش خودشُ بجنبونه. از این شیرین کاریا بلد نبود.
سوء ظن و بد بینی، همینجوری و به خودی خود، کار خیلی درستی نیست. یعنی بنیان خیلی از خانواده ها و رفاقت ها و شراکت ها به خاطر همین حس سوء ظن اونم از نوع الکی و بی خودش از هم پاشیده شده.
ولی بدترین نوع سوء ظن و خطرناک ترین مدل عینک بد بینی، سوء ظن داشتن و بد گمونی به خداست.
بعضیا، همیشه یه باور غلط قلبی دارن که خدا، مترصد فرصته تا اون ها رو به خاک سیاه بنشونه و بالاخره هم یه روز این کار رو می کنه.
اینا هر اتفاق و تغییری رو به فال نحس می گیرن. چون فکر می کنن اون اتفاق و تغییر مقدمه ایه برای اینکه خدا، نقشه خودش رو در مورد اون ها عملی کنه.
خدا اسم همچین بدگمانی هایی رو می ذاره: بد گمان های جاهلانه.
جالبه که حتی توی قرن بیست و یکم و عصر روشنفکری هم بعضی ها با بدگمانی های عصر جاهلیت به خدا و آسمونش نگاه می کنن...
بعضی از جمله ها، علاوه بر مفهوم خودشون، یه مفهوم مخالف هم دارن.
مثلاً وقتی یکی به ما می گه: اگه نونوایی باز بود، برام نون بگیر، مفهوم مخالفش اینه که اگه نونوایی بسته بود، لازم نیست بریم جایی دیگه و براش نون بگیریم.
اینُ گفتم که بگم خدا توی سوره حجرات فرموده:
اگه یه آدم ناحسابی و فاسقی، براتون یه خبری آورد، راجع به درستی خبری که آورده تحقیق کنید.
مفهوم مخالف این جمله اونه که وقتی یه آدم حسابی و عادل، برامون یه خبری میاره، باید به بهش حسن ظن داشته باشیم و دیگه لازم نیست تحقیق کنیم.
اصلاً همین حسن ظن ها و اعتماد کردن هاست که چرخ زندگی اجتماعی رو می چرخونه. اگه قرار بود همه نسبت به هم سوء ظن داشته باشن، سنگ روی سنگ بند نمی شد.
این شیشه های رنگی و مشبک رو تا حالا امتحان کردید؟
وقتی از پشت شیشه آبی، به بیرون نگاه می کنیم، همه چی رو آبی می بینیم.
اگه شیشه یه مقادر اعوجاج داشته باشه، منظره بیرون هم کج و معوج می شه. یعنی ممکنه تیر راست قامت و سیمانی چراغ برق رو مث الف نستعلیق ببینیم!
می
خوام بگم قضاوت ما راجع به حقیقت و واقعیت، با نوع لنزی که برای تماشای دنیا به
کار می بریم، رابطه داره.
متاسفانه، لنز و عینک بد بینی و سوء ظن از اون لنزها و عینک هائیه که کم طرفدار نداره.
البته ما نمی گیم لنز و عینک بد بینی و سوء ظن به هیچ دردی نمی خوره و همه لنزای ساخت کارخونه بد بینی رو باید با سنگ شکست.
ما می گیم: هر چیزی به جای خودش.
یه کارآگاه پلیس وقتی می خواد یه معمای پیچیده جنایی رو حل کنه، اگه بخواد با خوش باوری و عینک حس ظن، به حرف همه گوش بده، از الآن تا قیام قیامت باید دنبال همون یه قاتل بگرده.
ولی همون کارآگاه پلیس، وقتی میاد خونه، یا توی تعاملش با فامیل و همکارها و در و همسایه، لنز بد بینی رو کنار می گذاره.
مثلاً وقتی ماشینش رو می بره مکانیکی و مکانیک بهش می گه فلان قطعه ماشینش احتیاج به تعویض داره، هیچ وقت با خودش نمی گه: «پای یه توطئه در میونه»
می گن مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید می ترسه.
راست هم می گن.
دلیل خیلی از شک ها و تردید ها، تجربه های قبلیه. مثلاً کافیه یه بار، از یه نفر دروغی شنیده باشیم. اونجاست که دیگه به راست ترین حرفای طرف هم شک می کنیم.
حتی ممکنه پی بردن به دروغ یه دوست، باعث بشه به حرف راست بقیه ی دوستامون هم شک بکنیم.
می خوام بگم بعضی وقتا اگه احساس می کنیم که یکی سخت به ما اعتماد می کنه و انگار بهمون مشکوکه بهش حق بدیم. شاید قبلاً خود ما یا یکی دیگه باعث شده که اعتمادش خدشه دار بشه.
یه حدیث سه کلمه ای از امام اولمون هست که تکلیف خیلی از شک های روزمره ی ما رو مشخص کرده.
امام و مراد و راهنمامون فرموده: «الشَّکُّ ثَمَرَةُ الجَهلِ »
یعنی شک، میوه ی درخت جهله.
جهل هم دو جوره. یه جهل داریم که نقطه ی مقابلش می شه دانایی.
یه جهل هم داریم که نقطه ی مقابلش می شه عقل.
پس علت خیلی از شک و تردید ها اینه که یا با زندگی عالمانه فاصله داریم، یا با زندگی عاقلانه!
آدمای بد بین و اهل سوء ظن، مشکلشون اینه که عاقلانه رفتار نمی کنن.
آدم عاقل، از بین همه ی احتمالاتی که به ذهنش خطور می کنه، فقط برای احتمالات عقلانی ارزش قائل می شه.
یعنی چی؟
یعنی فرضاً، همیشه یک در چند صد میلیارد احتمال داره که امروز صبح یه شهاب آسمانی بخوره وسط محل کار ما. ولی هیچ آدم عاقلی به خاطر همچین احتمالی، از محل کارش مرخصی نمی گیره و توی خونه نمی مونه.
سوء ظن و شکی که خیلی ها نسبت به همسر و همکاراشون دارن برای اهمیت دادن به احتمال های ضعیفی از این دسته.
مثلاً احتمال اینکه دوست ده ساله ی ما قصد سوئی نسبت به ما داشته باشه خیلی ضعیفه. ولی آدم بد بین، به همین احتمال غیر عقلانی اهمیت می ده و زندگی رو به کام خودش و بقیه زهر می کنه.
