رعایت آداب معاشرت، مثل داشتن شاهکلید می مونه. باهاش می شه خیلی از قفل های بسته رو باز کرد. باهاش می شه از افسر مافوق، اونم وسط دوره ی آموزشی، مرخصی گرفت.
باهاش می شه استادُ مجاب کرد که نمره ی هشت و نیم ُ به ده مبدل کنه.
باهاش می شه مبلغ قبض جریمه رو به نصف کاهش داد.
باهاش می شه وام گرفت. تخفیف گرفت. می شه مدت اجاره رو تمدید کرد. می شه خونه رو دو ماه دیرتر از موعد تخلیه کرد.
اینُ برای آقا پسرهای مجرد می گم:
باهاش می شه از عروس خانم و باباش «بله» گرفت. باور کنید که می شه «بله» گرفت.
هر پیچی، یه پیچ گوشتی مخصوص می خواد. پیچ ریز، یه جور پیچ گوشتی لازم داره. پیچ متوسط یه جور، پیچ درشت هم همینطور.
آداب معاشرت هم همینطوره. آدم با استادش باید یه جور سلام و علیک کنه. با همکلاسی و رفیقش یه جور، با پدر و مادرش یه جور، با همسایه ی جدیدشون یه جور دیگه.
ولی مگه فقط ایناست. آدم با داداش خودش، توی خونه یه جور باید حرف بزنه، توی مهمونی یه جور. جلوی پدر و مادر یه جور، وقتی اونا نیستن یه جور.
کلاً مقوله ی بسیار پیچیده ایه این مقوله ی آداب معاشرت. اصلاً نمی شه سرسری گرفتش.
دوره زمونه عوض شده. جنس معاشرت ها فرق کرده. حتی یه انواع و اقسام تازه ای از معاشرت پیدا شده.
خب این اقسام تازه هم آداب لازم داره.
الآن، خیلی وقتا، خیلیامون از پشت گوشی و تبلت و لپ تاب با بقیه معاشرت می کنم. خب این معاشرت های دیجیتالی هم آداب لازم داره.
همینجوری نمی شه آدم سرشُ پایین بندازه و گروهُ ترک کنه. باید خداحافظی کرد. باید حلالیت طلبید. باید بابت ترک گروه، عذرخواهی کرد. بی خبر نمی شه گذاشت و رفت.
الآن سر خیلیامون به شبکه های اجتماعی گرمه. یکی دو تا هم نیستن که. بعضیا همزمان عضو ده تا شبکه ی اجتماعی هستن. توی هر شبکه ای هم عضو ده تا گروهن. ده ده تا، می شه به عبارتی صد تا.
خارجیا به آداب معاشرت در شبکه های اجتماعی می گن: « نِتیکت»
فرهنگستان زبان ما هنوز فرصت نکرده برای کلمه معادل فارسی بسازه. ایشالا سال های بعد، سر فرصت.
می گن تا ساخته بشه، اسمشُ نگو، خودشُ بگو.
چشم!
یکی از آداب معاشرت در شبکه های اجتماعی اینه که بدونیم:
«هر کامنت جایی و هر لایک مکانی دارد.»
فارسی ترش می شه اینکه:
«هر «نظر» جایی و «احسنت» مکانی دارد»
قدیمی ها، خیلی حواسشون به آداب معاشرت بوده.
اونقدر که برای بچه هاشون کتاب آموزش آداب معاشرت می نوشتن. همین آقای کیکاوس، پسر اسکندر، بله. خود همین آقا! ایشون کتاب قابوس نامه رو برای بچه ی خودش نوشته. که چی؟ که بچه ش آداب دان بار بیاد. که یاد بگیره با هر کسی چه جوری معاشرت کنه.
درسته که چندصد سال از زمان تالیف اون کتاب می گذره. ولی هنوزم تازه ست. هنوزم به درد می خوره. هنوزم کاربرد داره.
دیگه جونم براتون بگه: اخلاق ناصری، اخلاق جلالی، اخلاق محسنی.
زیادن. بگردی بیشترم پیدا می کنی.
